مدیریت منابع انسانی سلاح کلیدی سازمان‌ها برای رسیدن به رقابت تحولات عصر جهانی شدن و توسعه‌ی سریع تکنولوژی است. استاد مهدی باقرلو مدرس منابع انسانی دوره‌ی MBA یک‌ساله‌ی دانشگاه شهید‌ بهشتی، اهداف این درس و ضرورت و اهمیت مدیریت منابع انسانی را بیان می‌کند.

مدیریت منابع انسانی عبارت است از فرایند جذب، آموزش، ارزیابی و جبران خدمت کارکنان؛ و هدف آن کسب اطمینان از جذب و نگهداری منابع انسانی شایسته در سازمان به منظور افزایش بهره‌وری سازمان است.

این درس برای مدیران از آن جهت ضرورت دارد که در بازار کار ناهمگون بتوانند با ابزارهای مناسب، نیروهای شایسته را شناسایی و جذب کنند و سپس آن‌ها را به‌درستی آموزش دهند و عملکرد آنان را مدیریت کنند. در سازمان‌هایی با مدیریت منابع انسانی مؤثر، کارکنان و مشتریان رضایت بیشتری دارند و از طرف دیگر، سازمان نیز بیشتر تمایل به نوآوری دارد بنابراین بهره‌وری آن بالا می‌رود و درنتیجه شهرت بیشتری در جامعه پیدا می‌کند.

شرکت‌کنندگان در این درس، مباحثی هم‌چون تجزیه و تحلیل مشاغل، نیرویابی، آزمون‌های گزینشی، مصاحبه، ارزیابی عملکرد، حقوق و مزایا را خواهند آموخت. در ادامه هر کدام از این مباحث را به اختصار توضیح می‌دهیم:

تجزیه و تحلیل مشاغل:

شناخت وظایف، مسئولیت‌ها و مشاغل محوله به کارکنان، از طریق تجزیه، طراحی و طبقه‌بندی مشاغل صورت می‌گیرد. هدف از انجام تجزیه‌ی شغل، تهیه و تنظیم دو فرم اساسی، شرح شغل و شرایط احراز مشاغل است.

سوالات اساسی مرتبط با تجزیه‌ی شغل:

• چه نوع کارها و فعالیت‌هائی اجزاء و عناصر تشکیل‌دهنده‌ی شغل‌اند؟
• چگونه باید این کارها و فعالیت‌ها به انجام برسد؟
• شاغل نیاز به چه دانش، مهارت و یا رفتاری دارد؟

نیرویابی، جذب و گزینش:

مسئولین جذب و گزینش سازمان پس از مطالعه‌ی فرم‌های شرح شغل و شرایط احراز مشاغل، مصاحبه‌ها و آزمون‌های استخدامی را متناسب با مشاغل طراحی می‌کنند.

نیرویابی عبارت است از فرایند تحقیق و شناخت نیروهای مستعد و تشویق آن‌ها جهت استخدام در سازمان.

گزینش مرحله‌ای است برای تشخیص و مقایسه‌ی شرایط متقاضیان شغلی با شرایط احراز مشاغل به منظور انتخاب بهترین نامزد ممکن برای تصدی شغل مربوطه.

مصاحبه‌ی استخدامی گفتگوی حضوری بین متقاضی شغلی و نماینده‌ی سازمان استخدامی به منظور کسب اطلاعات در مورد داوطلبان شغلی است.

نیرویابی، جذب و گزینش به دو دلیل صورت می‌گیرد:

۱- گسترش اهداف سازمانی

۲- ضایعات پرسنلی و کاهش پرسنل

آموزش و بهسازی

برمبنای اطلاعات حاصل از تجزیه‌ی شغل می‌توان برای ارائه‌ی آموزش‌های موردنیاز به کارکنان برنامه‌ریزی کرد. افزایش کارائی سازمان‌ها در گرو افزایش کارائی منابع انسانی است و افزایش کارائی منابع انسانی در گرو آموزش آن‌ها.

فرایند آموزش:

۱-تعیین نیازهای آموزشی

۲-اهداف آموزش و توسعه‌ی منابع انسانی

۳-محتوای دوره‌ها

۴-اصول و مبانی یادگیری (منحنی یادگیری)

۵-اجرا و ارزشیابی

ارزیابی عملکرد

میزان موفقیت در نیل به اهداف سازمانی در ارتباط مستقیم با نحوه‌ی عملکرد نیروهای انسانی مشغول به کار در سازمان‌ها است. ارزیابی عملکرد کارکنان، عملی است که با هدف سنجش عوامل موردنظر و تعیین نقاط قوت و ضعف کارکنان و شکوفا کردن استعداد‌های آن‌ها صورت می‌گیرد.

حقوق و دستمزد:

حقوق و دستمزد عبارت است از وجه نقد و یا هرگونه مزایای غیر نقدی که کارکنان در مقابل انجام کار از کارفرما دریافت می‌کنند.