۷موردی که باید دربارهی معماری معاصر دریابید
معماری معاصر دقیقاً چیست؟ معماری معاصر اغلب به صورت معماری حال حاضر تعریف میشود.
همانطور که میتوانید تصور کنید، این تعریف به سردرگمی منجر میشود. این تصور را ایجاد میکند که هر ساختمان تازه تاسیسی، نمونهای از معماری معاصر است اما مسلما چنین نیست.
معماری معاصر مبتنی بر اصلی است که بین تمام کسانی که این معماری را اجرا میکنند، مشترک است: تمایل و اراده برای طراحی و ساخت چیزهایی که با آنچه در گذشته انجام میشده و آنچه امروزه معمولاً انجام میشود، متفاوت است. معماری معاصر قصد دارد تا از فرآیندها و روشهای رایج تفکر که به استاندارد تبدیل شدهاند، دور شود. این معماری، مبتکرانه است.
1- آنچه معماری معاصر نیست
معماری معاصر جنبشی در معماری نیست. جنبشهای معماری مثل باروک، فوتوریسم، یا مدرنیسم همواره به دورهی تاریخی مشخصی مربوط هستند. جنبش معماری، انتخاب خاصی در معماری است که مدعی است به صورت انعکاس دقیقی از جامعه عمل میکند.
از آنجا که معماری معاصر جنبشی معماری نیست، چنین محدودیتی ندارد. معماری معاصر نوعی مکتب فکری نیست. این بدان معناست که معماری معاصر میتواند گزینههای معماری متنوعی ارائه دهد به این شرط که این گزینهها از آنچه که به طور معمول انجام میشود، متمایز باشند. با این حال، سطح بالای تنوع، باعث میشود برخی از ویژگیهای رایج در معماری معاصر نیز مشاهده شود. این همان نکتهای است که اینک بررسی خواهیم کرد.
2- فرم
کافی است نگاهی به اطراف بکنیم تا ببینیم که خط غالب در معماری، خط مستقیم است. معماری معاصر میخواهد با استفاده بیشتر خطوط منحنی به جای خط مستقیم خود را از این عادت دور کند. در برخی موارد، ساختمان کاملا حول خطوط منحنی طراحی شده است. در سایر موارد، هم خطوط منحنی و هم مستقیم در همان ساختمان به کار رفته است.
۳- ترکیب احجام
استفاده از خطوط منحنی بر خلاف خطوط مستقیم، فضاهایی ایجاد میکند که صرفا مکعبی شکل نیستند. بنابراین، در معماری معاصر فرد ساختمان را به اشکال گرد میبیند. معماری معاصر اگر هم از خطوط مستقیم استفاده کند، یعنی اگر واحد حجم را مکعب بگیرد، این مکعبها را به روشهای شگفتانگیزی گردهم میآورد تا ترکیب متمایزی از احجام خلق شود. این ترکیب نیز همانند اشکال گرد، ایجاد فضاهای نشیمن داخلی با طرحبندیهای غیرعادی را ممکن میکند. اگر از به رخ کشیدن تفاوتتان خجالت نمیکشید و اگر تصور زندگی در فضای نشیمن غیراستاندارد را دوست دارید، معماری معاصر مناسب شماست.
۴- مصالح جدید
امروزه، ویژگی دیگر معماری معاصر استفاده از مصالح جدید هم برای داخل و هم خارج ساختمان است. مصالح سنتی مثل شیشه، چوب، آجر و فلزات ارجح هستند. گیاهان نیز در معماری معاصر جایگاه خود را دارند به ویژه روی سقفها و اما بیشتر روی دیوارها. اگر دستی در پرورش گل و گیاه دارید، میتوانید از این گرایش برای پرورش و رشد باغ عمودی بهره گیرید؛ مثلا میتوانید گیاه گوجهفرنگی بالارونده را روی کل یک دیوار پرورش دهید.
5- پنجرهها
پنجرههای بزرگتر و بیشتر نیز مشخصهای از معماری مدرن هستند. ورودیهای متعدد و جایگاه غیرمتعارف آنها، پنجرههای پانورامیک، دیوارهای پنجرهای، و نورگیرهای سقفی همه در این عرصه وارد شدهاند. یکی از نتایج این گونه پنجرهبندیها علاوه بر ایجاد نماهای تماشایی، آن است که نهایت استفاده را از نور خورشید میکند: در وهلهی اول به عنوان نورپردازی طبیعی و دوم با بهرهگیری از گرمایش خورشیدی منفعل. اگر عاشق نور طبیعی هستید، یا از نماهای تماشایی لذت میبرید، معماری معاصر مناسب شماست. اما مراقب باشید! اگر به حریم خصوصی اهمیت میدهید و ساختمانتان در فضای شهری است که در آن همسایگان نزدیکتان هستند، در مورد پنجرهها تفکر هوشیارانهتری لازم است.
6- ملاحظات زیستی
مسکنزیستی ویژگیای است که به معماری معاصر محدود نشده است. بسیاری از ساختمانهای متداول، عناصر پایدار یا دستکم، بهرهوری انرژی را رعایت میکنند. اما در معماری معاصر این عناصر ضروری است. استفاده از سلولهای فوتوولتاییک، گرمایش زمینگرمایی، پمپهای حرارتی، تبادلگر گرما، و جمعکنندههای گرما با هدف تولید گرما به روشهای جدید و نگهداری آن در نظر گرفته میشود. برای مثال، در زمینهی ساخت و سازهای مسکونی هدف آن است که خانه را کاملا به محیطهای اطراف طبیعی آن ادغام کند. هدف این کار نه تنها حفظ محیطهای اطراف از اختلال است، بلکه تبدیل این محیطها به یکی از عناصر معماری است که به خانه شخصیت خاص خودش را ببخشد. اگر مسئولیت زیستمحیطی و کاهش گازهای گلخانهای جزو اولویتهای شماست، معماری معاصر شما را خشنود میکند چون به اجازه میدهد خانهای بسازید که بسیار فراتر از استانداردهای زیستمحیطی فعلی است.
7- معماری سرزنده
نظر به کمبود واژگان، معماری سرزنده عنوانی است که برای ویژگی دیگر معماری معاصر برگزیده شده است که به چندین شکل وجود دارد: نورپردازی پیچیدهی بیرونی ساختمان، نورافکنی بر نماهای سردر خارجی که با عابران یا کاربران ساختمان ارتباطی برقرار کند، و آب به شکل انواع فواره، آبشار و جریان آب که حتی ممکن است رنگی باشد. این ایده سبب میشود ساختمان باروحتر به نظر برسد و بخشهای خارجی سرزندهتر باشند.
چند نمونه
اول از همه چند نمونه از ساختمانهای سازمانی یا تجاری در اینجا نشان داده شدهاند. دلیل این انتخاب آن است که این ساختمانها با مزیت بودجهی هنگفت، ایدههای معماری تماشایی را به نمایش گذاشتهاند و به روشنی عناصر کلیدی معماری معاصر را نشان میدهند.
برج کپیتال گیت در ابوظبی، امارات متحدهی عربی. این برج ۳۵ طبقهی گرد در میانهی خود ۱۸ درجه انحنا دارد و این برج را خمیدهترین ساختمان جهان میسازد. علاوه بر این، طرحبندی درونی، فضاهایی را فراهم میآورد که همگی متفاوت هستند و هیچ اتاقی شبیه دیگری نیست. این برج توسط شرکت معماری اسکاتلندی RMJM طراحی شده است.

تالار تنریف، این تالار شکلی منحنی و سایهبانی دارد که بر ساختمان مشرف است. این سایهبان نیز شکلی مدوّر دارد و گویی جاذبه را به مبارزه میطلبد. سانتیاگو کالاتراوا، معمار اسپانیایی، این تالار را طراحی کرده است.

خانهی اپرای سیدنی که فرم آن یادآور بادبانهای برافراشته کشتی یا مجموعهای از صدفهای غولپیکر انباشته شده است. این بنا در سال ۱۹۷۳ افتتاح شد، اما این سازه همچنان نقطه مرجعی در معماری معاصر باقی مانده است. این اثر، طرح معمار دانمارکی فقید، یورن اوتزان، است.

کسانی که بازیهای المپیک سال ۲۰۰۸ را تماشا کردهاند، بیشک استادیوم ملی پکن را به یاد دارند که آشیانهی پرنده نیز نامیده میشود و خطوط مستقیم و منحنی را با هم ترکیب کرده است. این بنا دستاورد شرکت معماری سوئیسی هرزاگ و د مورون است

و موزهی گوگنهایم واقع در بیلبائوی اسپانیا را نباید در این فهرست فراموش کرد. این بنا که با تیتانیوم پوشیده شده است، اثر فرانک گهری، معمار آمریکایی متولد کانادا، است.

اما تصور نکنید معماری معاصر در ساختو ساز مسکونی حضور ندارند. مسلما آنجا هم هست اما از آنجا که ساختمانهای مسکونی نسبتا کوچک هستند، کمتر به چشم میآیند. اما با این حال معماری این ساختمانها جزو معماری معاصر به حساب میآیند.
مجموعه مجموعه آپارتمانی EKOدر مونپلیه فرانسه واقع است. به اشکال نامنظمی که برای ساختمان و پنجرههای این بنا علیرغم استفاده از خطوط مستقیم و فضاهای مکعبی انتخاب شده است، توجه کنید. معماران ECDM این بنا را طراحی کردهاند.
خانهای در گرونوبل فرانسه که معمار، جرارد گسنیه، آن را طبق اصول معماری معاصر نوسازی کرد. به استفاده از مصالح طبیعی، فرمهای مدوّر و پنجرهبندی وسیع توجه کنید.

خانهی طویل که شرکت معماری بریتانیایی معماران هاپکینز آن را طراحی کرد، در ییلاقات نورفک در بریتانیای کبیر واقع شده است. این خانه در اصل در طول ساخته شده است. توجه کنید که این گزینهی معماری چطور به فضاهای نشیمن داخلی اجازه طرحبندی غیرمتعارفی میدهد.
موضوع اصلی که باید در مورد معماری معاصر به یاد داشت آن است که معماری معاصر سعی میکند خود را به واسطهی ایدههای جدید معماری از معماری متعارف متمایز کند. برای مثال، هدف از دادن فرم غیرمتعارف به ساختمان به وضوح شگفتزده کردن، متحیر ساختن و تغییر چشماندازها است. استفاده از احجامی غیر از مکعب، ایجاد فضاهای داخلی متفاوت را امکانپذیر میسازد. اما صرفنظر از ایدهی معماری، نام این بازی در معماری معاصر جسارت است.
دورههای مرتبط:
شرکت در همایش رایگان معماری
دانشگاهها از این بحران اقتصادی چه درسی میگیرند؟
در طول بحران، مدیران دانشگاهها در مورد تخریب خلاقانه زیاد صحبت کردند. کاهش برنامههای بیهوده، توجیه کردن کارکنان، احیای هیئت علمی با بازنشستگی اساتید گران قیمت بالای ۶۵ سال و استخدام دستیاران ارزان قیمت جزو این مباحث هستند. با این حال، آنها نتوانستند هیچ کدام از برنامههای تخریب خلاق را اجرایی کنند. انجام این کارها در هر زمان دیگر مشکل است، اما اجرایی کردن این برنامهها در زمان بحران اقتصادی راحت تر از زمان شناور بودن اقتصاد است.
مترجم:
ندا رحمانی
با دوستانتان به اشتراک بگذارید: