۱۰ اصل تئوریِ رنگ که هر کسی باید بداند- بخش دوم

در این مقاله به اصول اولیه باز می­‌گردیم و به سوی چند اصل بسیار ابتدایی گام بر­می‌­داریم. در ادامه اصولی از تئوری رنگ بیان خواهیم کرد که هر مشتاق طراحی باید بداند.

۶- پالت رنگ­‌های تقسیم مکمل

اگر ایده­­­ پالت رنگ‌­های مکمل را دوست دارید، اما می‌­ترسید برای سلیقه­ شما بیش از حد جیغ باشند، پالت رنگ­‌های تقسیمِ مکمل انتخاب مطمئن­‌تری است. برای ساختنِ این پالت، می‌­بایست اول رنگِ پایه را انتخاب کنید. سپس به جای آن­که درست رنگ مقابل آن در چرخه را انتخاب کنید، دو رنگِ چپ و راستِ آن رنگ مکمل را برمی­‌گزینید.

آن دو رنگ، حس تعادل مورد نیاز یک فضا را فراهم می­‌کنند. با انتخاب این پالت همان تأثیر بصری یک رنگِ چشمگیر وجود خواهد داشت، با این تفاوت که در این­جا به جای آن­که بخواهید با تکیه بر رنگ­های خنثی فضا را آرام­تر کنید، می­‌توانید مقدار بیشتری از همان رنگ را به کار برید.

اگر می‌­خواهید در پالت رنگ­‌های تقسیمِ مکمل بهترین نتیجه را به دست آورید، رنگِ پایه را به عنوانِ رنگ غالب انتخاب کنید. اما به جای استفاده از رنگ‌های اشباع، سعی کنید بر رنگی خاموش­‌تر متمرکز شوید. سپس، آن دو رنگِ دیگر را به عنوان رنگ­‌های تأکیدی به کار ببرید.

۷- پالت رنگ‌­های مشابه

پالت رنگ‌­های مشابه به انتخاب سه رنگِ مجاور در چرخه­ رنگ اطلاق می‌­شود. معمولاً دو رنگ از آن، رنگ­‌های اصلی و رنگ سوم، رنگِ فرعیِ حاصل از ترکیبِ آن دو است. برای مثال می‌­توانید قرمز، نارنجی و زرد را انتخاب کنید یا مثلاً قرمز، بنفش و آبی را.

جالب اینجاست که می‌­توانید با استفاده از طیف­‌های خنثی چنین پالتی به وجود آورید که غالباً به نام پالتِ مونوکروم شناخته می­‌شود. برای ساختِ آن به راحتی می‌­توانید طیف­‌هایی بسیار روشن از سیاه، سفید و طوسی را انتخاب کنید.

8- پالت رنگ‌­های سه­‌گانه

انتخابِ سه رنگ از چرخه با فاصله­‌های مساوی را پالت رنگ‌­های سه‌­گانه یا «سه‌­تایی­‌ها» می­‌گویند. سه رنگ اصلی، (قرمز، آبی، زرد) و همینطور سه رنگِ فرعی مثال بسیار خوبی است.

معمولاً این پالت رنگی بسیار جلب توجه می‌­کند. چرا که تقابل رنگ­‌ها بسیار زیاد است و در آن اغلب از رنگ­‌های خالص استفاده می‌­شود. می‌­توانید این پالت رنگی را در اتاق کودکان یا فضاهای بازی ببینید.

وقتی از رنگ­‌هایی این‌­چنین زنده استفاده می‌­کنید، بسیار مهم است که فضاهای نزدیک به آن را در نظر داشته باشید. بهتر است دو طرحِ رنگیِ سه‌­گانه را در کنار هم به کار نبرید. این کار فضا را بسیار آشفته خواهد کرد. اتفاقاً دقت کنید اتاق­‌های نزدیک به فضایی با رنگ­‌های سه­‌گانه، خاموش­‌تر و خنثی‌­تر باشند.

۹- پالت رنگ‌­های چهارگانه یا مستطیل

بعد از پالت رنگ‌­های سه گانه، مسائل کمی پیچیده‌­تر می‌­شوند! در این پالت قرار است چهار رنگ را در فضا به تعادل برسانیم. پالت رنگ‌­های چهارگانه، به عنوان پالت مستطیل نیز شناخته می‌شوند، و این بخاطر شکلی است که در چرخه­ رنگ می‌­سازند و بر دو جفت از رنگ‌­های مکمل استوارند.

در این پالت، دمای رنگ نقشی بسیار مهم ایفا می‌­کند. سعی کنید حتماً یک جفت رنگ گرم و یک جفت رنگ سرد انتخاب کنید. به جای اینکه فضا را با رنگ‌هایی به تعدادِ فرد پر کنید، استفاده­ تعداد زوج از هر دو دما فضا را متعادل می­‌سازد.

مهم است نحوه­ استفاده از رنگ‌ها را نیز تنوع دهید. به دنبالِ الگوهایی باشید که با پالت رنگیِ شما بخواند، و فراموش نکنید قطعات دکوری را در کنار آنها قرار دهید. اگر در تمام فضا از رنگ­های خالص استفاده کنید، رنگ فضا بیش از حد اشباع خواهد شد، و استفاده­ بیش از حد الگوها زننده خواهند بود. پس تنها از یکی-دو رنگ برای زنده کردن فضا استفاده کنید.

۱۰- پالت رنگی مربع

پالت رنگ‌­های مربعی هم در عدد و هم در اسم بسیار شبیه به پالت رنگ‌­های مستطیل ا­ست. در آن از چهار رنگ استفاده می‌­شود اما به جای تمرکز بر جفت‌های متقابل، جایگاه رنگ‌­های آن در چرخه­ رنگ مشابه است.

فرقی نمی‌­کند کدام رنگ‌­ها را انتخاب می­‌کنید، این طرح از یک رنگ اصلی، یک رنگ فرعی و دو رنگ درجه سه تشکیل می‌­شود. می‌­توان شدت این چهار رنگ را با خنثی کردن دو تا از رنگها و کمی پر رنگ کردنِ دو رنگِ دیگر تنوع داد.

این­جا هم درست مثل پالتِ مستطیل، بهتر است توجه کنید تعداد رنگ­‌های گرم و سرد برابر باشند. علی‌­رغم توجه یکسانی که به هر دو جفت رنگ دارید، می­‌بایست یکی از رنگ­‌ها را به عنوان رنگ غالب و سه رنگ دیگر را به عنوان رنگ‌­های تأکیدی به کار برید.